Obsesif kompülsif bozukluk (OKB) insanların tekrarlayan, istenmeyen, takıntılı fikir ve düşüncelere yani obsesyonlara sahip olması ve bu durum karşısında kompülsiyon denen tekrarlayıcı davranışlar göstermesidir. OKB, kişilerin günlük yaşamını zorlaştırabilir ve çevreleri için de rahatsızlık verici olabilir.
Obsesyonlar istenmeyen düşünce ve dürtülerin sürekli olarak zihinde tekrar etmesidir. Kişi bu düşüncelerine engel olamaz, isteği dışında gelişir. Bu düşünceler kişilerde stres ve sıkıntıya sebep olurlar. Obsesyonlara örnek olarak kirlenme korkusu, düzen ve simetriye aşırı hassasiyet, kontrolü kaybetme düşüncesi, istemeden başkasına veya kendisine zarar vereceği düşüncelerini örnek verebiliriz.
Kompülsiyonlar ise obsesyonların ortaya çıkardığı stresi ve sıkıntıyı azaltmak için yapılan tekrar edici davranışlar ve zihinsel eylemlerdir. Kompülsif davranışlara örnek olarak sürekli el yıkamak, temizlik yapmak, evden çıkarken kapıyı birden çok kere kilitleyip açmak, yaptığı aktiviteleri saymak (bir kelimeyi 3 kez söylemek gibi), eşyaların simetrisini düzenlemeyi söyleyebiliriz. Kişiler kompülsif davranışlarıyla kendilerini rahatlatırlar, örneğin kişi evden çıkarken kapıyı 6 kere kilitleyip açmazsa başına kötü bir şey geleceğini düşünebilir.
OKB’nin ortaya çıkışında kesinleşmiş nedenler yoktur. Stresli yaşam, genetik ve biyolojik faktörler etkili olabilir.
Bilişsel davranışçı psikoterapilerin obsesif kompülsif bozukluğun tedavisinde etkili olduğu bilinmektedir, ilaç ve terapi kombinasyonu da uygulanabilir.
STJ. PSK. CEMRE BAYTOK
